وضعیت تصادفات رانندگی و خسارتهای پرداختی بیمه‌ها
وضعیت تصادفات رانندگی و خسارتهای پرداختی بیمه‌ها
دکتر حسن سبیلان اردستانی
وضعیت تصادفات رانندگی و خسارتهای پرداختی بیمه‌ها
تصادفات رانندگی در ایران وضعیت ناگواری دارد و باعث آسیب‌های جدی به منابع انسانی و همچنین منابع اقتصادی کشور وارد ساخته است. آمارها نشان می دهد در دنیا به ازای هر ۱۰ هزار خودرو حدود ۹ نفر کشته می‌شوند، در حالی که ایران به ازای این تعداد خودرو، ۳۷ تن کشته می شوند.
بر اساس آمارهای موجود، خودروهای سبک و سنگین در ایران تا ۱۰۰ برابر بیشتر از برخی کشورهای دنیا با یکدیگر برخورد می‌کنند. به عنوان مثال در انگلستان با وجود اینکه تا سه برابر بیشتر از ایران خودرو وجود دارد، میزان بروز تصادفات تا ۳۲ برابر کمتر است. یعنی می‌توان گفت به نسبت خودروهای موجود در ایران، حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از انگلستان تصادفات رانندگی رخ می‌دهد.
در سال ۱۳۹۵ روزانه حدود ۴۴ نفر در ایران بر اثر حوادث جاده‌ای جان خود را از دست داده و تعداد ۹۰۴ نفر نیز مجروح شده‌اند. وضعیت نامناسب حوادث جاده‌ای کشور ما باعث شده بانک جهانی در بررسی و مطالعات خود، وضعیت حوادث جاده‌ای ایران را بحرانی عنوان کند. بر اساس اعلام پژوهشکده بیمه، کشور ما از نظر تصادفات ناایمن رانندگی در بین ۱۹۰ کشور جهان، رتبه ۱۸۹ را به خود اختصاص داده و از این جهت، تنها کشور سیرالئون در غرب قاره آفریقا است که وضعیت نامناسب‌تری نسبت به ایران دارد.
بر اساس این گزارش حوادث رانندگی علاوه بر زیان‌های بسیار اجتماعی، ضررهای اقتصادی بی‌شماری نیز دارد. طبق آمارها روزانه ۳۲ میلیارد تومان ضرر اقتصادی ناشی از تصادفات را متحمل می‌شویم. مرکز پژوهش‌های مجلس در آخرین گزارش خود از تصادف‌های جاده‌ای برآورد کرده است، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی حدود ۸ درصد تولید ناخالص داخلی است. هزینه مورد نظر در سال ۱۳۹۰ در حدود ۵۱ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان است.
بر اساس آمار ارائه شده توسط «پزشکی قانونی» طی سال‌های گذشته میزات تلفات و مجروحان تصادفات رانندگی به شرح جدول ذیل است.
| جدول شماره ۱: آمار متوفیات و مصدومین حوادث رانندگی در ایران | ||
| سال | متوفیات (نفر) | مصدومین(نفر) |
| ۱۳۹۵ | ۱۵۳۹۲ | ۳۳۳۰۷۱ |
| ۱۳۹۴ | ۱۶۵۸۴ | ۳۱۳۰۱۷ |
| ۱۳۹۳ | ۱۶۸۷۲ | ۳۰۴۴۸۵ |
| ۱۳۹۲ | ۱۷۹۹۴ | ۳۱۵۷۹۱ |
| ۱۳۹۱ | ۱۹۰۸۹ | ۳۱۸۸۰۲ |
| ۱۳۹۰ | ۲۰۰۶۸ | ۲۹۷۲۵۷ |
| ۱۳۸۹ | ۲۳۲۴۹ | ۳۱۲۷۴۵ |
| ۱۳۸۸ | ۲۲۹۷۴ | ۲۹۵۱۷۹ |
| ۱۳۸۷ | ۲۳۳۶۲ | ۳۱۱۲۹۳(میانگین) |
| ۱۳۸۶ | ۲۲۹۱۸ | ۳۱۱۲۹۳(میانگین) |
| جمع | ۱۹۸۵۰۲ نفر | ۳۱۱۲۹۳۳ |
در یک دوره زمانی ده ساله تعداد بیست هزار نفر در این کشور در اثر تصادفات کشته و بیش از سه میلیون نفر نیز مجروح شده اند که این تعداد کشته و مجروح خود یک بحران ملی در حوزه انسانی، اقتصادی و حتی امنیتی محسوب می‌گردد.
با عنایت به مستندات سالنامه آماری ۱۳۹۴ بیمه مرکزی، بیشترین خسارات وارد شده به شرکتهای بیمه‌ای مربوط به بیمه شخص ثالث و مازاد می‌باشد.
| چیدمان ۱ میلیون تصادف در سال ۱۳۹۴ | ||
| درون شهری | برون شهری | |
| درصد تصادفات | ۶۴ | ۳۶ |
| تعداد تصادفات | ۶۴۰ هزار | ۳۶۰ هزار |
| تعداد راننده | ۱۶٫۵ میلیون | ۵۱۲ هزار |
| درصد تقریبی تصادف به تعداد راننده | ۳٫۸% | ۷۰% |
| سهم فوت شدگات تصادفات در سال ۱۳۹۴و ۱۳۹۵ | |||||
| درون شهری | برون شهری | جمع | مصدومین | ||
| ۱۳۹۴ | تعداد | ۴۶۴۸ | ۱۱۹۵۲ | ۱۶۵۸۴ | ۳۱۳۰۱۷ |
| درصد | ۲۸% | ۷۲% | ۱۰۰ | ||
| ۱۳۹۵ | تعداد | ۵۵۰۵ | ۱۰۴۲۷ | ۱۵۹۳۲ | ۳۳۳۰۶۶ |
| درصد | ۴۵ | ۶۵ | ۱۰۰ | ||
همانطور که ملاحظه می شود رانندگی در جاده بیشترین خسارت را به همراه داشته است.
گزارش بررسی آمار اولیه عملکرد صنعت بیمه کشور در سال ۱۳۹۵ اطلاعات آمار سال ۱۳۹۴ را تایید می‌کند.
وضعیت صندوق تامین خسارتهای بدنی در سال ۱۳۹۴
با عنایت به مستندات سالنامه آماری ۱۳۹۴ بیمه مرکزی، افزایش خسارات وارد شده به صندوق تامین خسارتهای بدنی به شرح جدول ذیل می باشد.
| زیان سال ۱۳۹۴ صندوق تامین خسارتهای بدنی | |||
| نوع خسارت | فوت | جرح | کل |
| تعداد زیاندیده | ۲۳۹۹ | ۷۸۵۳ | ۱۰۲۵۲ |
| خسارت پرداخت شده (میلیارد ریال) | ۲۷۳۹ | ۲۹۲۵ | ۵۶۶۴ |
| سهم (درصد) | ۴۸٫۴ | ۵۱٫۶ | ۱۰۰ |
| تعداد پرونده پرداخت شده | ۱۹۹۱ | ۷۰۵۹ | ۹۰۵۰ |
| متوسط خسارت پرداختی به هر زیاندیده (میلیون ریال) | ۱۱۴۲ | ۳۷۲ | ۵۵۲ |
| متوسط خسارت پرداختی در هر
پرونده (میلیون ریال) |
۱۳۷۶ | ۴۱۴ | ۶۲۶ |
وضعیت پرداخت خسارت بیمه خودرو در سال ۹۴
با عنایت به مستندات سالنامه آماری ۱۳۹۴ بیمه مرکزی، بیشترین خسارات وارد شده به شرکتهای بیمه‌ای مربوط به بیمه شخص ثالث و مازاد می باشد.
| بیمه شخص ثالث و مازاد | ||||
| سال | حق بیمه عاید شده | خسارت پرداخت شده | ضریب خسارت | سهم از کل |
| ۱۳۹۴ | ۷۰۷۳۱ میلیارد ریال | ۶۷۳۲۲ میلیارد ریال | ۲/۹۵% | ۴۳٫۵% |
| ۱۳۹۵ | ۱۰۹۳۶۲ میلیارد ریال | ۷۸۱۲۴ میلیارد ریال | ۷۱٫۴۴% | ۴۳٫۳۶% |
| ۴ ماهه ابتدای سال ۹۶ | ۵۵% | ۳۵٫۳% | ||
* فقط شرکتهای بیمه ایران و پارسیان در سال ۹۴ سودآور بودهاند.
نکته قابل توجه این است که در سال ۱۳۹۴ تعداد ۱۹ میلیون بیمه نامه صادر شده است که یک میلیون خسارت و بابت هر خسارت ۶ میلیون تومان نیز پرداخت شده است.
میزان خسارت پرداخت شده توسط بیمه‌ها و صندوق در سال ۱۳۹۴
| میزان خسارات پرداخت شده بیمه و صندوق بابت تصادفات رانندگی در سال ۱۳۹۴ | |
| صندوق تامین خسارتهای بدنی | ۵۶۶۴ (میلیارد ریال) |
| شرکتهای بیمه | ۸۰۶۳۸ (میلیارد ریال) |
| جمع کل | ۸۶۲۰۲ (میلیارد ریال) |
همانطور که مشاهده می‌شود در سال ۱۳۹۴ دقیقاً ۸٫۶ هزار میلیارد تومان خسارت توسط شرکتهای بیمه و صندوق تامین خسارتهای بدنی وابسته به بیمه مرکری پرداخت شده است این هزینه به استثنای هزینه‌ای است که توسط شرکت‌ها به بیمه‌های درمانی و همچنین بیمه‌های خدمات اجتماعی پرداخت می‌شود که اگر این دو مورد نیز محاسبه شوند خسارن‌های بیمه سر به فلک خواهد زد.
نتیجه گیری
بروز هر روزه تصادفات رانندگی دو زیان عمده برای جامعه دارد.
۱- ایجاد ناامنی اجتماعی در جامعه است که این امر باعث می‌شود شهروندان با احساس نا امنی در جامعه زندگی کنند و آسیب دیدگان نیز از لحاظ رروانی و اجتماعی متحمل خسارتهای جبران ناپذیری می‌شوند.
۲- افزایش ضریب خسارات بیمه و زیانده سازی صنعت بیمه، همانطور که اشاره شد بیمه‌های خودرو بیشترین زیان را برای بیمه‌ها به همراه دارند و پس از آن بیمه‌های درمانی است که بخشی از همین خسارتهای پرداختی صرف درمان‌های بعدی تصادفات رانندگی است که جمع این دو خیلی از شرکتهای بیمه را با مشکل مواجه ساخته است.
برای پیشگیری و کاهش تصادفات رانندگی رویکردهای گذشته ناکار آمد بوده و بجا است که تصمیم گیران این حوزه اعم از بیمه مرکزی، راهداری، پلیس راهور، صداوسیما، صندوق تامین خسارتهای بدنی و خود شرکتهای بیمه، رویکردی جدید را در پیش گیرند و با تزریق بدون برنامه بودجه برای این امر، مجدد سالها مردم را معطل نگذارند.
دکتر حسن سبیلان اردستانی
http://tavangozar.ir/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7/
