حسن سبیلان اردستانی

سایت شخصی
حسن سبیلان اردستانی
نویسندگان

تأثیر غول‌های رسانهای غربی بر رسانههای جهان

سه شنبه, ۳۱ شهریور ۱۳۹۴، ۱۰:۰۴ ب.ظ

تأثیر غول‌های رسانهای غربی بر رسانههای جهان1

مترجم: فاطمهسادات خلیلیفر2
چکیده
امروز، رسانه‌ها بخشی از زندگی بشر را شکل داده و در هر جامعه‌ای بر آن تأثیر گذارند. آنچه در این بین مورد سؤال قرار گرفته است و مقاله حاضر برای پاسخ‌گویی به آن تلاش می‌کند، علت تأثیر رسانه‌های غربی بر دیگر رسانههای جهان است. نویسنده با بیان ویژگی‌های شرکت‌های رسانه‌ای غربی، به دلایل موفقیت و نفوذ آنها می‌پردازد که به نظر وی عبارتند از: گستردگی ترکیبی فرهنگ غربی، نقش مهم زبان انگلیسی و سابقه طولانی رسانههای غربی. نویسنده معتقد است شرکت‌های رسانه‌ای برای موفقیت باید ترکیبی از انواع رسانه‌های موجود را از رادیو و تلویزیون گرفته تا اینترنت و تلفن همراه و... به کار بگیرند.

مقدمه

شاید ما هنوز پیام معروف «آنچه خدا ایجاد کرده است»1 سال 1884 را به خاطر داشته باشیم. مطمئناً اختراع تلگراف، سرعت انتقال خبرها را افزایش داد و پایه بسیاری از شرکتهای رسانهای غربی را تأسیس کرد، از جمله نیویورک هرالد،2 سان3 و تریبون.4 از آن زمان به بعد، رسانههای غربی به بخشی حیاتی از زندگی انسانها تبدیل شده و هماره، جهان را تحت تأثیر خود داشتهاند.
امروزه، زندگی بدون رسانه، مشکل است. توسعه روزافزون رسانههای جمعی از جمله اینترنت، تلویزیون، روزنامه و رادیو، ذهن عموم را غنی میکنند. رسانه به افراد اجازه میدهد تا به سرعت، اطلاعات کسب کنند و دید انتقادی نسبت به مسائل داشته باشند. به علاوه، رسانههای غربی تنها به غرب محدود نیستند، بلکه نفوذ خود را به کل جهان انتقال میدهند. ساختارهای اساسی رسانههای جمعی در جهان را شرکتهای بزرگ رسانهای غربی تعیین می‌کنند.

ویژگی شرکتهای رسانهای غربی

هنگامی که مشغول تعویض شبکههای تلویزیون از میان هزاران شبکه موجود هستید یا زمانی که برای انتخاب روزنامه دچار مشکل میشوید، ممکن است با خود بگویید که تنوع رسانهها افراط‌گونه است. با وجود این، بیشتر مطالب را تعداد انگشت‌شماری از شرکتهای رسانهای منتشر می‌کنند. نمیتوان به آسانی تعیین کرد که کدام شرکت در زمینه کدام نوع رسانه بهتر عمل میکند؛ زیرا بیشتر شرکتهای ردیف اول، تمایل دارند در تمامی زمینهها در بازار رسانه حضور داشته باشند.
پیش از تحلیل ویژگیهای رسانههای غربی، لازم است انواع گوناگون رسانه را بشناسیم. رسانهها میتوانند تنها به سه نوع تقسیم شوند: رسانههای چاپی، رسانه‌های الکترونیک و رسانههای عصر جدید. به علاوه، رسانه‌های چاپی، خود، شامل روزنامهها، مجلات، خبرنامهها، کتابها و حتی بروشورها و جزوه‌ها می‌شوند. رسانه‌های الکترونیک نیز شامل تلویزیون، رادیو و نیز فیلمها، سیدیها و دی‌وی‌دیها هستند. علاوه بر این‌ها، جدیدترین ابزارهای الکترونیکی از جمله گوشی‌های تلفن همراه، کامپیوترها و اینترنت نیز بیشتر به عنوان رسانه‌های عصر جدید شناخته میشوند.1 
یک سازمان قدرتمند در غرب باید همه این سه نوع رسانه را داشته باشد تا بتواند جای پای ثابتی را در بازار جهانی رسانهها به دست آورد. برای مثال، نیوزکورپوریشن،2 دومین شرکت بزرگ رسانهای در جهان است. نیوزکورپوریشن کار خود را با پخش خبرها آغاز کرد، اما 60درصد درآمدش مربوط به سرگرمی‌هاست. بدیهی است یک رسانهی ساده، به ویژه پس از اختراع تلویزیون نمی‌توانست خواست مردم برای سرگرمی را تأمین کند. بنابراین، در 1983، نیوزکورپوریشن به سمت تلویزیونهای ماهوارهای روی آورد. هماکنون نیوزکورپوریشن، شرکتهای زیرمجموعه بسیاری دارد، از روزنامه گرفته تا مجله؛ از تلویزیون تا اینترنت. 
دیزنی3 هم از الگوی مشابهی پیروی میکند. دیزنی یک تشکیلات اقتصادی بود که به تولید «نمایشهای تلویزیونی و فیلمهای خانوادگی» با کیفیت بالا می‌پرداخت.4 علاوه بر این، دیزنی یک شهر بازی هم در اختیار داشت، اما تا پیش از آن که با ای‌بی‌سی5 ادغام شود، دیزنی به اندازه کافی قوی نبود که بتواند بدون داشتن اخبار تلویزیونی بر دنیا اثرگذار باشد. به کمک سرمایههای موجود در سهام شرکت، دیزنی یک شبکه خبر ورزشی با نام ای‌اس‌آر6 به راه انداخت. از اهداف دیزنی، بین‌المللی بودن و گسترش فعالیتش به تمام دنیا شامل خاورمیانه، فرانسه، انگلستان، تایوان و استرالیاست.7 
شرکتهای خبری مانند دیزنی و دیگر شرکتهای بزرگ رسانهای از قبیل تایم وارنر8 و ویوندی یونیورسال9 یک ویژگی‌ مشترک دارند: جهانی بودن و در اختیار داشتن رسانههای متنوع. این شرکتهای اقتصادی رسانهای تقریباً تمام مؤسسات رسانهای اثرگذار را در خود ادغام کردهاند. در نتیجه، دارای سهم بزرگ‌تری از بازار رسانه‌ای هستند. آنها دنیای رسانه را کنترل میکنند و حتی آن را در انحصار شیطانی خود دارند.

تأثیر غول‌های رسانهای غربی بر رسانههای جهانی

امروزه، ما در حال معرفی روزافزون سبک غربی هستیم تا رقابت را تشویق کنیم. به علاوه، شرکتهای غربی تمایل دارند تا خود را به جهانیان معرفی کنند. برای مثال، شرکت آی‌پی‌سی‌ان، یک کمپانی متخصص در تجارت رسانهای و سرگرمی آنگلوچینی در منطقه اقیانوس آرام در آسیاست. توجه ویژهی این شرکت به چین معطوف است.1 با وجود پیوند یک شرکت غربی با ایستگاه تلویزیونی آسیا، شرکت آی‌پی‌سی‌ان توانسته است به صورت موفقیت‌آمیزی، بسیاری از برنامههای بسیار خوب تلویزیونی را معرفی کند، مانند برنامه‌های «استعدادهای چین» و «مهارت آرایشگری چینی» که در حال پخش است.
برنامه «استعدادهای چین»، نسخه چینی برنامه «استعدادهای بریتانیا» است. از سال 2010، این برنامه، 7/5درصد از رتبهبندی تماشاگران در چین را به دست آورده است. یانگ یوئانکائو، رئیس آی‌پی‌سی‌ان گفت: «پس از موفقیت برنامه استعدادهای چین، خرید قالب و ساختار برنامهها توجه بیشتر کانالهای چینی را به خود جلب کرده است. تعداد برنامههایی از این سبک رو به افزایش است. برای مثال، ما برنامه واقع‌نمای2 «قرارملاقات در تاریکی»3 ـ کاری از گروه رسانهای تالپا4در هلند ـ را به تلویزیون گوانگدانگ5 معرفی کردیم. اکنون شهرداری‌های تیانجین و پکن مشغول کار کردن روی برنامههایی هستند که ما به آنها معرفی کردیم».6
این روند تنها مختص چین نیست. بریتانیا با فروش حق مالکیت نسخه برنامهها، بیش از 40 میلیون در سال 2009 به دست آورده است. نظیر برنامه استعدادهای بریتانیا که اکنون 30 نسخه بومی شده در جهان دارد. 
به علاوه، تأثیر عمیق فرهنگ رسانههای غربی با توجه به برخی دلایل تاریخی، پدیدهای جدید نیست. ویسنیوز7 (در حال حاضر، متعلق به رویترز است) براساس تحقیقی که در سال 1975 انجام داد، مینویسد: ویسنیوز، تأمین‌کننده اصلی مطالب حقیقی خبرهای بینالمللی برای تلویزیون است. بیش از 170 کمپانی پخش برنامه، تقریباً در تمام کشورهایی که پوشش تلویزیونی دارند، از خدمات آن استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، این حجم، حدود 99درصد از همه آن چیزی است که تلویزیونها در سرتاسر جهان دریافت میکنند.8
به طور مشابهی، آلبرت هستر، نویسنده کتاب راهنما برای روزنامهنگاران جهان سوم9 گفت: «در 1971، آسوشیتدپرس تخمین زد که بیش از یک میلیارد نفر در خارج از ایالات متحده، هر روز، اخبار آسوشیتدپرس را شنیده یا دیدهاند».10 
این آمار ـ که به وسیله دو مؤسسه رسانهای غربی ارزیابی شده ـ نشاندهنده پوشش گسترده شرکتهای رسانهای غربی در قرن بیستم است. در واقع، هنگامی که این شرکتها به طور جدی توسعه خود را در قرن بیستم آغاز کردند، همزمان با آن، بیشتر کشورهای آسیایی در حال پایهگذاری تلویزیونهای داخلی خود بودند.

چرا غول‌های رسانهای غربی برای تسلط یافتن بر رسانههای جهانی پافشاری می‌کنند؟

دلیل تسلط شرکتهای رسانهای غربی بر رسانههای جهانی بسیار پیچیده است. این سلطه، نتیجه عناصر بسیاری است؛ یعنی ترکیبی از فرهنگ، زبان، استراتژی شرکت و سیاست دولت. 
نخست، فرهنگ غربی در حال تغییر فرهنگ ماست. ما لباسهای یکسانی می‌پوشیم؛ فستفودهای غربی مانند آنچه در مکدونالد هست، میخوریم؛ جوانان از ملیتهای مختلف به موسیقی پاپ علاقهمند هستند و حتی ستاره‌های یکسانی را دنبال میکنند. همه این‌ها در نتیجه رواج رسانههای غربی است. ظهور هالیوود نقطه‌ عطفی در تاریخ رسانههای غربی بود: استراتژی ستارههای هالیوود، سرعت رشد رسانههای غربی را چندین برابر افزایش داد. مردم تلاش می‌کردند در شیوه لباس پوشیدن و حتی سبک زندگیشان از ستارههای هالیوود تقلید کنند. بنابراین، فرهنگ غربی با استفاده از این روش با موفقیت در سراسر جهان رواج مییافت. در فاصله سال‌های 1918 ـ 1914، فیلمهای هالیوود کاملاً بر سراسر جهان چیره شد.1 از سال 1920 به بعد، هالیوود نه تنها در عرصه تولید فیلم، بلکه حتی در زمینه نوارهای صوتی و برنامههای رادیو نیز به مرکز جهان تبدیل شده بود. در سال 1950، گستره تلویزیون امریکا، از تلویزیونهای سراسر دنیا بیشتر بود. در دهه 1950 که دورهای بسیار بحرانی تلقی می‌شد، تمامی کشورهای بزرگ در جهان مشغول راه‌اندازی خدمات تلویزیونی خود بودند.2 مردم جوانِ آن زمان تنها میتوانند نسبت به رسانه‌های غربی احساس خاصی داشته باشند؛ همان رسانههایی که پایه و اساس رسانههای بینالمللی امروز در غرب است. 
دوم، تمامی شرکتهای رسانهای مهم در دنیا بر پایهی زبان انگلیسی استوار شده‌اند. انگلیسی، زبانی جهانی است. مردم با هر پیش‌زمینهای که داشته باشند، از طریق زبان انگلیسی، یکدیگر را میفهمند. این زبان علاوه بر امریکا و انگلستان در بین کشورهای سفیدپوست مشترک‌المنافع، در مستعمرات سابق انگلیس در آسیا و افریقا و در اروپای غربی و امریکای لاتین صحبت میشود. به علاوه، زبان انگلیسی، زبان رسمی بسیاری از سازمانهای بینالمللی است. این زبان در مدارس ابتدایی آموزش داده میشود. در آسیا، زبان انگلیسی موقعیت اجتماعی بالایی را تضمین میکند. 
رسانههای غربی و زبان انگلیسی تأثیر متقابل دارند. به دلیل اخبار جامعی که رسانههای غربی تأمین می‌کنند، افراد انگلیسی، خواندن را میآموزند. به عبارت دیگر، برای یادگیری زبان انگلیسی، نزدیک شدن به رسانهی غربی اجتناب‌ناپذیر است.
سوم، تسلط بر رسانههای جهان، مفهوم و راهبرد فعالیتهای اقتصادی غرب را پیشرفت میدهد که این امر نیز خود نتیجه تاریخ رسانههای غربی است. 
فن‌آوری چاپ اگرچه در چین اختراع شد، تا زمان انقلاب دوم صنعتی در غرب نتوانست مزایای جدی را برای رسانههای جمعی به ارمغان بیاورد. عصر واقعی رسانه‌های جمعی، پس از ابداع تلگراف در سالهای 1840 بود. با وجود این، یک سری از اختراعات در حال پدید آمدن بود: فیلم در سال1894، رادیو در سال1920 و تلویزیون در سال 1936.
به دلیل سابقه طولانی رسانهها، جهان غرب زمان کافی برای گسترش صنعت رسانهای خود دارد. بنابراین، کارآفرینان تجربه دارند که فضای تجاری را بفهمند و موقعیتها را فراچنگ اورند تا با رسانههای مدرن همراستا شوند: در فاصله سال‌های 1800 تا 1900 میلادی، روزنامه رادیو جزو رسانه‌های مدرن به حساب می‌آمدند. پس از دهه 1930، تلویزیون رسانه مدرن بود. اکنون، اینترنت رسانهی مدرن است. بنابراین، شرکت‌های رسانهای باید مطابق با نیاز مردم همیشه راهبردها و مفاهیم خود را تغییر دهند.
مطمئناً تنوع رسانهها به تنهایی نمی‌تواند بلندپروازی این شرکتهای غربی را اقناع کند. آنها در آن سوی مرزها به دنبال بازار گشتند تا بتوانند گزارههای اجتماعی خود را ارتقا دهند. برای مثال، وایاکام،3 یکی از بزرگ‌ترین شرکتهای رسانهای است. راهبرد این شرکت بر مبنای عملکرد بینالمللی استوار است. تاکنون وایاکام بیش از 10 میلیون دلار در چین سرمایهگذاری کرده و در مقابل، سودهایی کلان به دست آورده است.

نتیجه گیری

مقاله حاضر در آغاز به بررسی مجتمع شرکتهای رسانهای غربی پرداخت و شناختی کلی از موقعیت شرکتهای رسانهای غربی به دست میدهد. (در اختیار داشتن رسانه‌های مختلف و تملک انحصاری برای کنترل رسانهها) سپس تأثیر رسانهها بررسی شد و در پایان، برخی دلایل تسلط رسانههای جهانی بر دنیای رسانه مطرح گشت. می‌توان نتیجه گرفت که شرکتهای رسانهای غربی نقشی حیاتی در جهان بر عهده دارند. سه دلیل پشت این ماجراست: گستردگی فرهنگ غربی، نقش مهم زبان انگلیسی و تاریخچه طولانی رسانههای غربی. 



موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۴/۰۶/۳۱
hasan sabilan ardestani

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی